استان مرکزی استانی است که تقریباً در مرکز ایران قرار دارد. این استان به عنوان پایتخت صنعتی ایران شناخته میشود و با مساحتی معادل ۲۹٬۵۳۰ کیلومتر مربع حدود1/82 درصد از مساحت کل کشور را به خود اختصاص دادهاست. آب و هوای استان به علت وجود کوههای مرتفع، مجاورت با حاشیه مرکزی ایران، همجواری با بخشی از منطقه حوض سلطان، کویر میقان و حوزه آبریز دریاچه نمک و همچنین قرار گرفتن در محل تلاقی دو رشته کوه البرز و زاگرس، دارای آب و هوایی متنوع است. مهمترین انواع آب و هوای استان عبارتند از: آب و هوای نیمه بیابانی در مناطقی چون ساوه و زرندیه، آب و هوای معتدل کوهستانی همراه با زمستان سرد و تابستان معتدل، در شهرستانهایی مانند اراک، خمین، تفرش و محلات و آب و هوای سرد کوهستانی با زمستانی سرد و برفی و تابستانی خنک در محدودههای جغرافیایی شهرستان شازند. از مهمترین قابلیتهای کشاورزی در استان مرکزی میتوان به تولید گل و گیاه اشاره کرد. استان مرکزي از طریق اتوبان ساوه از سمت شمال به شهر تهران دسترسی دارد. از سمت غرب نیز از مسیر سلفچگان به شهر قم و از همین طریق به تهران دسترسی دارد. این استان از سمت جنوب به شهر اصفهان دسترسی دارد. علاوه بر این خط راه آهن از تهران به سمت جنوب از استان مرکزي و از شهر اراك عبور می کند. علاوه بر خط ریلی دسترسی جاده اي فرودگاه اراك نیز در این استان قرار گرفته است و راه دسترسی هوایی فراهم می کند. البته این فرودگاه فعالیت چندانی ندارد و تنها 4 پرواز در هفته از این فرودگاه به شهرهاي مشهد، عسلویه و نجف انجام می شود.
مزیت های استان مرکزی با در نظرگرفتن شرایط و اوضاع اقلیمی و جغرافیایی در 3 بخش صنعت و معدن، کشاورزی و خدمات به شرح زیر می باشد:
چکیده اطلاعات بخشهاي اقتصادي استان مرکزي:
سهم بخشهاي مختلف اقتصادي استان مرکزي از نظر اشتغال به تفکیک هر بخش مطابق با آخرین آمار و اطلاعات سال 1394 به شرح زیر میباشد:
در حال حاضر مهم ترین مشکلات کشاورزي استان را می تواند در موارد زیر خلاصه کرد:
بررسی میزان اشتغال در صنایع تولیدي در استان مرکزي نشان می دهد که بیشترین میزان اشتغال در تولیدات صنعتی در گروه هاي زیر
می باشد:
بخش خدمات استان مرکزي حدود 40 درصد از اشتغال استان را به خود اختصاص داده است، این سهم در مقایسه با میانگین کشوريکه حدود 50 درصد از نیروي کار کل کشور را تشکیل می دهد به مراتب پایین تر است.بزرگترین صنف استان مرکزي مربوط بهصنف وانتداران است.موقعیت جغرافیایی استان مرکزي وحضور صنایع در این استان پتانسیل رشد خدمات حمل ونقل در این استان را فراهم کرده است.
اولویت سرمایه گذاری صنعتی در بخش صنایع کوچک تبدیلی در استان
1 - کشتارگاه صنعتی دام و تبدیل ضایعات کشتارگاهی
2- فرآوری ، قطعه بندی، بسته بندی و انجماد گوشت قرمز و مرغ
3– بسته بندی و فرآوری تخم مرغ
4- درجه بندی و بسته بندی و فرآوری میوه، سبزی، صیفی و محصولات گلخانه ای
5- انبار سرد نگهداری محصولات كشاورزی
6- احداث سردخانه کنترل اتمسفریک C.A و زیر صفر
7- تولید و بسته بندی عرقیات ، اسانس و عصاره های گیاهی
8- بسته بندی و خشک کردن گیاهان دارویی
9– بوجاری و بسته بندی انواع بذر
10- در خصوص کود های آلی ( بجز ورمی کمپوست )بر اساس نیاز استان و با در نظر گرفتن واحدهای در دست احداث و میزان مواد اولیه در استان جزء اولویت ها است.
11- طرح های صنایع تبدیلی در مناطق ویژه اقتصادی با تاکید بر صادرات ( در صورت فعال بودن منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان درهمسایگی استان)
12- طرح های صنایع تبدیلی در شهرستان هایی که بیش از 60% پیشرفت فیزیکی دارند.
13- توسعه و تکمیل زنجیره های تولید صنعت طیور با هماهنگی کارگروه زنجیره مذکور
رتبه بندی توسعه اشتغال در استان مرکزی:
لیست زیر رشتههاي اولویت دار استان را به ترتیب اولویت نشان می دهد:
ردیف | رشتههاي اولیت دار |
1 | گل تزئینی |
2 | سیفی جات گلخانه اي |
3 | تابلوهاي برق و تجهیزات برق صنعتی |
4 | قطعات خودرو |
5 | تجهیزات ریلی |
6 | تجهیزات نفت و گاز |
7 | انگور |
8 | انار |
اولویت بندي رشته ها نشان می دهد که تولید گل تزئینی اولویت اولی توسعه است که مربوط به منطقه جنوب شرقی استان به خصوص شهرستان هاي محلات و خمین می شود. تولید سیفی جات گلخانه اي در رده دوم قرار دارد که در شهرستان ساوه ، خمین و محلات بیشتردیده می شود و ارتباطی با رشته تولید گل تزئینی دارد. تولید تابلوهاي برق و تجهیزات برق صنعتی و قطعات خودرو نیز در ردههاي چهارم وپنجم قرار دارند که در منطقه مرکزي استان (شهرستان اراك) قرار گرفته اند.