استان مازندران در شمال كشور جمهوري اسلامي ايران و با وسعتي معادل 23,833 كيلومتر مربع حدود 1/46 درصد از مساحت كشور را در برداشته و هجدهمين استان از اين حيث در كشور محسوب مي گردد .آب و هوای این استان را با توجه به خصوصیات دما و بارش، می توان به دو نوع معتدل دريايی و مرطوب کوهستانی (معتدل و سرد) تقسیم کرد. امتداد كوه های البرز در جنوب، نزديكی به دريا و پوشش گياهی از دلايل اصلی تعديل آب و هوای اين منطقه است . از لحاظ طبيعی مازندران به سه قسمت اصلی كوهستانی در جنوب، ميان بند در وسط و جلگه ای در شمال تقسيم مي‌‌شود. شيب ناهمواري های آن از غرب به شرق به موازات دريای خزر است. استان مازندران علیرغم وجود پتانسیل هاي بالاي اقتصادي داراي نرخ بیکاري 12/1 درصد است که در طی 5 سال اخیرافزایش یافته است. وضعیت و ساختار اقتصادي استان مازندران به ویژه در طی 10 سال گذشته داراي تحولات و تغییرات مشهودي بوده است که مهم ترین آنها در قالب رشد شدید خدمات و زیرساخت هاي مسافرپذیري (ویلاسازي، خدمات رفاهی و ...) نمایان شده است. به دلیل ارزش افزوده بالاتر خدمات مسافرپذیري نسبت به سایر فعالیتهاي اقتصادي همچون کشاورزي و تولید صنعتی در استان، جابجایی نیروي کار از سمت کشاورزي و صنعت به سمت خدمات گزارش شده است. در حال حاضر شرایط و ویژگی هاي آب و هوایی ساحلی و کوهپایه هاي جنگلی استان از یک سو و از سوي دیگر فاصله زمانی کوتاه مسیر جاده اي استان هاي پر جمعیتی همچون تهران و خراسان (و بخشی از زائران عبوري استان هاي غرب کشور به سمت مشهد مقدس) منجر به آن شده تا سرریز مسافران به مازندران افزایش یابد و بافت سنتی و کشاورزي استان به منطقه اي مسافرپذیر و ارائه کنندة خدمات به گردشگران تغییر شکل پیدا کند.

مزیت های استان مازندران با در نظرگرفتن شرایط و اوضاع اقلیمی و جغرافیایی در 3 بخش صنعت و معدن، کشاورزی و خدمات به شرح زیر می باشد:

  • صنعت و معدن:
  1.  مزیت نسبی در توسعه فعالیت های معدن مرتبط با سرب و روی، فسفات و ذغال سنگ .
  2.  مزیت نسبی درتولید کلوچه ومربا(تمشک، بهارنارنج، بالنگ وشقاقل) آب نارنج و رب نارنج و ترشیجات وکنسروزیتونشور با داشتن صنایع غذایی و وجود پتانسیل ایجاد صنایع تبدیلی متنوع محصولات کشاورزی وشیلات وآبزی پروری و بسته بندی خاویار و گوشت سفید.
  3. ایجاد واحدهای تبدیلی خانگی و روستایی که می تواند موجب کارآفرینی و افزایش ارزش افزوده محصولات و مواد خام شود که با توجه به جمعیت گردشگران، امکان ایجاد بازار محلی و از طرف دیگر امکان عرضه به بازار شهرستان های بزرگ را دارا می باشد.
  4.  مزیت نسبی در ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی دامپروری .
  • کشاورزی:
  1.  مزیت نسبی در تولید محصولات باغی نظیر پرتقال، نارنگی، هلو، کیوی، سیب، چای و نارنج.                                    آب و هوای مناسب و خاک حاصلخیز امکان ایجاد باغات را فراهم ساخته که دارای بازار مناسب داخلی هستند.
  2.  مزیت نسبی در تولید شلتوک، شبدر، یونجه، ذرت علوفه ای وسایر نباتات علوفه ای، کلزا و سویا.
    تولید محصولات مورد نیاز صنایع دیگر مانند علوفه دام ها می تواند باعث کمکی بزرگ در زمینه افزایش تولید و خودکفایی صنایع مربوطه شود.
  3.  مزیت نسبی در دامداری و دامپروری و پرورش دام سبک وسنگین (احداث دامداری های صنعتی تجاری).
    وجود آب، مراتع سر سبز و امکان کشت علوفه و ... امکان ایجاد و توسعه صنعت دامی را بیشتر از سایر استان ها فراهم ساخته است.
  4.  مزیت نسبی در پرورش شترمرغ، بلدرچین، مرغابی و غاز.
    گوشت های این پرندگان طرفداران بسیاری در داخل دارد لذا با پرورش گونه های مربوطه که جزء مزیت های منحصر به فرد این استان هستند، می تواند سودآوری خوبی داشته باشد.
  5.  مزیت نسبی در پرورش زنبور عسل به ویژه درکوهپایه ها ودامنه های کوه های البرز میانی.
    این کار احتیاج به سرمایه گذاری فقط در قسمت کندوداری و نگهداری زنبوران عسل دارد و باتوجه به نعمت خدادادی این منطقه، تولید عسل طبیعی امکان پذیر است.
  6.  مزیت نسبی در شیلات وصید وصیادی انواع ماهی در نوارساحلی و تولید ماهیان پرورشی وآبزی پروری (مهم ترین قطب های شیلاتی مطرح می باشد و خاویار آن از اهمیت و شهرت جهانی برخوردار است.)
  7.  مزیت نسبی چشمگیر درتولید گل وگیاهان گلخانه ای و درختچه های زینتی.
    امکان ایجاد گلخانه های پرورش گیاهان و درختچه ها جهت تامین نیازهای کشور در حوزه ی گل و گیاه ممکن است.
  8.  مزیت در تولید و صادرات قارچ صدفی.
    تولید قارچ نیازمند آب و هوای ویژه است که این استان باتوجه به رطوبت بالا شرایط لازم را دارا می باشد.
  9.  مزیت تولید ابریشم.
    پرورش کرم ابریشم توسط واحد های کوچک خانگی امکان پذیر است و پیشنهادی برای بانوان خانه دار چه در محیط روستا و حتی شهری می باشد. 
  • خدمات:
  1.  وجود پتانسیل و مزیت نسبی در ارائه خدمات مرزی به لحاظ استقرار در کنار دریای خزر و برخورداری از مبادی ورودی و خروجی کالا و مسافر با کشورهای آسیای میانه و اروپا.
    ارائه خدمات رفاهی و اقامتی به بازرگانان و دیگر افراد صنایع وابسته به بازرگانی و حمل و نقل ، پیشنهادی جهت کسب سود می باشد.
  2.  مزیت نسبی در فعالیت های مرتبط با گردشگری با وجود جاذبه های طبیعی، تاریخی( با ظرفیت برد ملی و منطقه ای) و پتانسیل توسعه زیرساخت های گردشگری در استان.
    این استان مقصد بسیاری از گردشگران از کلان شهرها و استان های کشور است که می توان با استفاده از فرصت بازارهای محلی آن و ... به کسب سود پرداخت.

 

 

چکیده اطلاعات بخش‌هاي اقتصادي استان مازندران:

سهم بخش‌هاي مختلف اقتصادي استان مازندران از نظر اشتغال به تفکیک هر بخش مطابق با آخرین آمار و اطلاعات به شرح زیر می باشد: 

اشتغال بخش کشاورزي: 20/2 درصد؛ اشتغال بخش خدمات: 50 درصد؛ اشتغال بخش صنعت: 29/8 درصد.

بخش کشاورزي استان مازندران:

استان مازندران از نظر برخورداري از مزیت نسبی کشاورزي رتبه سوم کشور و از نظرتوسعه یافتگی کشاورزي در رتبه دهم کشور قرار دارد. اختلاف فاحش بین مزیت کشاورزي استان و توسعه یافتگی مازندران نشان میدهد که اگرچه مازندران داراي مزیت کشاورزي بالایی است و میتواند به قطب اول کشاورزي کشور تبدیل شود ولی در بخش توسعه یافتگی با وضعیت مطلوب خود فاصله زیادي دارد. 
مازندران در تولید برنج، گیلاس، گوجه فرنگی، هلو، شلیل، پرتقال، نارنگی، کیوي، چاي، گوشت قرمز، مرغ، تخم مرغ، شیر، عسل، ماهیان گرمابی و سردآبی داراي رتبه کشوري از یک تا 5 می باشد. در دهه‌هاي گذشته عمده‌ترین تولید کشاورزي مازندران، تولید برنج بوده است اما به علت واردات بی رویه برنج و درپی آن قیمت پائین این محصول در کشور، هزینه بالاي تولید برنج در داخل به علت سنتی بودن شیوه کشت آن و همچنین وجود مصرف بسیار زیاد آب براي تولید برنج که به صورت غرق آبی صورت می‌گیرد، تغییر الگوي کشت از برنج کاري به سمت باغداري به عنوان یک رویه، به وقوع پیوسته است. 

بخش صنعت و معدن استان مازندران:

مازندران از نظر برخورداري از مزیت نسبی در رتبه 10 و ازنظر توسعه یافتگی صنعتی در رتبه 15 کشور قرار دارد. استان مازندران به دلیل استعدادهاي خود و همچنین وجود قوانین سخت گیرانه زیست محیطی، توسعۀ چندانی در زمینه صنایع نداشته است. بنابراین به نظر می‌رسد که توسعه صنعتی استان را می توان تا رفع نیازمندي‌هاي اساسی صنعتی در داخل استان جدي گرفت. از مهمترین برندهای صنعتی حال حاضراستان که در حال فعالیت میباشند میتوان به کاله در بخش لبنیات شهرستان آمل و واحد تولید خودرو ایران خودرو در شهرستان بابل اشاره نمود. استان مازندران سهم مهمی در تولید انواع مواد معدنی از جمله: واریزه کوهی، زغالسنگ، سنگ آهک و لاشه، پوکه معدنی، فلورین و باریت، سرب و روي، گچ، سیلیس و سنگ‌هاي تزئینی در کشور دارد. مهمترین رتبه هاي معدنی استان مازندران نسبت به کشور عبارتند از: از نظر ذخیره فلورین در کشور رتبه اول، از نظر ذخیره ذغال سنگ در کشور رتبه دوم و از نظر ذخیره سنگ گرانیت درکشور رتبه اول. بیشترین سهم واحدهاي تولیدي معدنی استان متعلق به معادن واریزه کوهی، ذغال سنگ، سنگ آهک و لاشه می باشد. 

بخش خدمات استان مازندران:

مازندران از نظر برخورداري از مزیت نسبی دربخش خدمات رتبه 2 کشور و از نظر توسعه‌ یافتگی در بخش خدمات رتبه 6 را در کشور دارا میباشد.  منابع و مزیت هاي طبیعی منطقه و همچنین وجود زیرساخت‌هاي آموزش عالی، مخابرات، حمل و نقل، اتصال به کشورهاي منطقه  دریاي خزر، مازندران را داراي قابلیت فراوان در توسعه بخش خدمات و زیرساختی قرار داده است. استان مازندران به جز در حوزة معامله املاك و برخی حوزه هاي فرعی خدماتی، در دیگر زیر بخشهاي خدمات مانند سرگرمی، فناوري اطلاعات و ارتباطات، عمده فروشی وخرده فروشی و حتی رستوران‌داري و هتل‌داري نیز سرانه اشتغالی متناسب با گردشگران ورودي و جمعیت استان ندارد.

شناسایی و تحلیل سیستمهاي اقتصادي و اجتماعی استان مازندران:

استان مازندران با برخورداري از شرایط مساعد طبیعی مانند مجاورت با دریاي مازندران و کوه هاي البرز، وجود زمین هاي
حاصل خیز، بارش کافی، آب و هواي مطبوع از یک سو و از سوي دیگر موقعیت جغرافیایی ملی و بین المللی مانند وجود سه راه ارتباطی از مرکز کشور، محور ارتباطی خراسان، گیلان و سمنان، وجود راه هاي زمینی فراوان با پایتخت کشور، منطقه ویژه امیرآباد، بهره مندي از بنادر مهم و شبکه هاي حمل و نقل از جمله سه فرودگاه فعال، به ترتیب در سه حوزه گردشگري، کشاورزي وصنعت داراي مزیت می باشد. با توجه به تحلیل هاي مبتنی بر دینامیک اشتغالِ استان، می توان اقتصاد شکل گرفته در استان را به دو منطقه کسب وکاري تقسیم کرد:
1- منطقه شرق و جنوب شرقی(سبز رنگ) استان با محوریت اشتغال و اقتصاد شکل یافته حول کشاورزي و رونق کمرنگ‌تر گردشگري: شامل شهرستان‌هاي آمل، بابل، قائمشهر، سوادکوه شمالی و جنوبی و بخش جنوبی شهرستان ساري می باشد.

2- منطقه غرب و نواحی ساحلی مازندران(زرد رنگ)استان با محوریت اشتغال و اقتصاد گردشگري و رونق کمتر کشاورزي: شامل شهرستان هاي رامسر، تنکابن، عباس آباد، چالوس، نوشهر، نور، محمودآباد، فریدون کنار، بابلسر، جویبار، ساري، نکا، بهشر و گلوگاه.

منطقه شرق و جنوب شرقی مازندران:

در این منطقه به دلیل دسترسی به مراتع قابل توجه، دامداري نیز از رونق خوبی برخوردار بوده به طوري که رتبه اول مازندران در تولید گوشت سفید کشور برگرفته از همین شرایط مطلوب می باشد. پرورش ماهی در رودخانه هاي موجود در این منطقه و همچنین آب بندان هاي بزرگ و کوچک و استخرهاي پرورش ماهی از دیگر فعالیت هاي اشتغال زا در این منطقه می باشد. تولیدات محصولات باغی مانند پرتقال، کیوي، نارنگی و شلیل که رتبه اول کشور را دارا می باشند و همچنین حدود بیش از نیمی از برنج کشور در این منطقه تولید و بهره برداري می شود. وجود دو جاده مواصلاتی به پایتخت کشور و جابجائی سالانه میلیون ها نفر از این جاده ها و همچنین وجود تالاب هاي بزرگ در این منطقه و ایجاد جاده هاي دسترسی فراوان به کوه هاي البرز که بلندترین کوه ایران، دماوند، هم در این منطقه قرار دارد باعث توسعه گردشگري این بخش هم شده است.


منطقه غرب و نواحی ساحلی مازندران:

منطقه غرب و نواحی ساحلی مازندران، منطقه دوم استان که از مزیت هاي منحصر به فرد طبیعی برخوردار می باشد، شامل شهرستان هاي نوار ساحلی بوده که ازغرب استان به سمت شرق استان از رامسر تا نور از شمال به ساحل دریاي مازندران اتصال دارند. بعد از شهرستان نور، شهرهاي ساحلی محمودآباد، فریدون‌کنار، بابلسر، بهنمیر، جویبار، از شمال به ساحل دریا و از جنوب به شهرهاي جنوبی اتصال دارند. در ادامه به سمت شرق شهرهاي ساري، نکا، بهشهر و گلوگاه هم از مزیت دریا و هم از کوه هاي جنوبی خود برخوردار می باشند که منجر به آن شده است تا بیشترین تمرکز مسافرپذیري متوجه این منطقه باشد. از این رو می توان گفت منطقه گردشگري مازندران هم داراي کوه هاي جنگلی و هم داراي ساحل زیبا می باشد. این ویژگی ها،منطقه دوم مازندران را منطقه جذاب گردشگري در کشور نموده است. به این مزایاي طبیعی باید جاده هاي اتصالی استان به پایتخت را نیز اضافه نمود که باعث انتقال گردشگران زیادي به استان مازندران شده است. همچنین استان مازندران در مسیر زائران امام رضا(ع) واقع شده است که همین دلیلی بر افزایش ورود گردشگران به این استان شده است. افزایش هتل ها، مهانسراها، مراکز تفریحی و گردشگري نظیر مجتمع هاي ورزش هاي ساحلی، رستوران ها در دو دهه اخیر غیرقابل مقایسه با ادوار گذشته است. بخش دیگر اقتصاد در این منطقه که از دیرباز رونق داشته حوزه کشاورزي می باشد، از مهم ترین محصولات کشاورزي در این ناحیه می توان به کیوي و مرکبات تنکابن، ساري، نکا و توت فرنگی بهنمیر اشاره نمود. از محصولات زراعی هم می توان به وجود زمین هاي کاشت برنج در تمامی این شهرها اشاره کرد. توسعه گل و گیاه در تنکابن و بهشهر و همچنین فعالیت هاي دامی و صید ماهی از فعالیت های کشاورزي این منطقه از مازندارن می باشد.
یکی از نکاتی که می تواند به توسعه بخش کشاورزي در این منطقه کمک نماید احداث بازارهایی می باشد که کشاورزان محصولات خود را مستقیما در اختیار گردشگران قراردهند تا با حذف واسطه ها و اخذ ارزش افزوده بیشتر براي کشاورزان به رونق کشاورزي در این مناطق منجر گردد.

 

 

 

اولویت سرمایه گذاری استان

اولویت سرمایه گذاری صنعتی در بخش صنایع کوچک تبدیلی در استان :

1- قطعه بندی، بسته بندی و انجماد گوشت قرمز و مرغ

2- فرآوری و بسته بندی تخم مرغ

3 – فرآوری و درجه بندی و بسته بندی مرکبات

4- درجه بندی،  بسته بندی و فرآوری انواع سبزیجات، میوه جات، صیفیجات و محصولات گلخانه ای

5- فرآوری سبزیجات  از جمله پیاز ، سیب زمینی ...

6- سيلو و خشک كردن شلتوك

7- توليد محصولات جديد از برنج -  پاربویلینگ  ارقام پرمحصول

8- احداث سردخانه کنترل اتمسفریک C.A و زیر صفر

 9-انبار سرد نگهداری محصولات كشاورزی

10- درجه بندی و بسته بندی قارچ خوراكی

11-بسته بندی گلاب، عرقيات و اسانس گياهی     

12- در خصوص کود زیستی ( بیولوژیک ) استعلام و هماهنگی با دفتر امور صنایع کشاورزی ضروری می باشد.

13- در خصوص کود های آلی ( بجز ورمی کمپوست ) بر اساس نیاز استان و با در نظر گرفتن واحدهای در دست احداث و میزان مواد اولیه در استان جزء اولویت ها است.

14-طرح های صنایع تبدیلی در مناطق ویژه اقتصادی با تاکید بر صادرات ( در صورت فعال بودن منطقه آزاد تجاری-صنعتی ارس در منطقه)

15- طرح های صنایع تبدیلی در شهرستان هایی که بیش از 60% پیشرفت فیزیکی دارند.

16- توسعه و تکمیل زنجیره های تولید صنعت طیور با هماهنگی کارگروه زنجیره مذکور

رتبه بندی مشاغل استان

رتبه بندی توسعه اشتغال در استان مازندران:

 

نام رشته ظرفیت اشتغال (نفر)
گردشگري (بوم گردي و طبیعت گردي و ورزش‌هاي آبی ) 3500
IT 7000
تولید گل و گیاه 1000
تولید و فرآوري مرکبات و صنایع تبدیلی بخش کشاورزي 8000
ماهیگیري و پرورش ماهی و صنایع شیلاتی 2600
پوشاك و خدمات پوشاك 2300
تولید و بسته بندي مرغ گوشتی 2500
تولید محصولات چوبی و مبلمان 1900
تولید و شالیکوبی برنج 2500
تولید و فرآوري گوشت قرمز 2700
تولید و فرآوري شیر و محصولات لبنی 4500
ساخت و تولید محصولات ساختمانی و خدمات ساختمانی 2000
برچسب‌ها :
  • آمایش
  • استان
  • مازندران
  • سرمایه گذاری
  • رتبه بندی
  • مزیت سنجی

ایده های کسب و کار مرتبط با منطقه مازندران