گیاهان دارویی هزاران سال است که برای درمان بیماری های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. توانایی های بهبودی و ترمیمی انواع مختلف گیاهان دارویی باعث علاقه مند شدن افراد زیادی برای ورود به این حوزه شده است.
از زمان های قدیم گیاهان یکی از اولین و در دسترس ترین منابع قابل استفاده در درمان امراض بوده است که با گذر زمان و پيدايش بيماري ها انسان ها به تدريج با قدرت معجره آسای گياهان آشنا شدند و از آن ها برای درمان بيماري ها استفاده کردند .
ما در دوره آموزش آشنایی با گیاهان دارویی ، تمام تلاش خود را کرده ایم تا محتوایی برای شما تهیه کنیم که پاسخگوی نیاز شما در حوزه کسب و کار گیاهان دارویی و حرفه عطاری باشد. در ادامه این مقاله با کسب بوم همراه باشید تا بیشتر با گیاهان دارویی و این دوره آموزشی آشنا شوید.
تاریخچه و اهمیت گیاهان دارویی
تاریخچه پزشكی و درمان در ایران به دوره آریایی ها، در حدود 7000 سال قبل از میلاد مسیح بر می گردد و همچنین نخستین نوشته ها و نسخه هایی که از گیاهان دارویی به دست آمده نشان می دهد که تاریخ گیاهان دارویی در تمدن های مهم دنیا نظیر ایران باستان، مصر، خاورمیانه، یونان ، هند و چین به 3000 سال قبل از میلاد بر می گردد.
قدمت و شناخت گیاهان دارویی شاید بیرون از حافظه تاریخ بشر باشد. انسان ها از دوران گذشته، ضمن استفاده از گیاهان برای تغذیه ، به انواعی از گیاهان برخورد می کردند که مصرف آن ها آثار درمانی مختلفی داشتند. براساس برخی سنگ نوشته ها و شواهد تاریخی مصریان و چینیان نخستین اقوام بشر بودند که از گیاهان به عنوان دارو استفاده نموده و حتی برخی از گیاهان را برای مصرف بیشتر کشت می دادند.
ایرانیان از قدیم در زمینه گیاهان دارویی و کاربرد درمانی آن ها از دانش زیادی برخوردار بوده اند و اسناد و مدارک فراوانی از نیاکان ما به جای مانده است. که نشان دهنده اهمیت و قدمت گیاهان دارویی در ایران بوده است. دانشمندانی چون ابوعلی سینا، زکریای رازی، فارابی و... تلاش های زیادی در این زمینه داشته اند و کتاب های معروفی چون قانون والحاوی را به رشته تحریر در آوردند.
همه این ها باعث شده گیاهان دارویی در ایران از ارزش و اهميت خاصی در تأمين بهداشت و سلامتی مردم داشته باشند. هدف ما در کسب بوم از تدوین این دوره آموزشی علاوه برآشنایی و معرفی گیاهان دارویی ، شناخت مبانی و اصول طب سنتی ، داروسازی و مزاج شناسی ، ارج نهادن و فراهم نمودن بستری برای گسترش آشنایی با گیاهان دارویی و خاصتاَ حرفه عطاری می باشد.
گیاهان دارویی در ایران
درایران تنوع بیش از ۸۰۰۰ گونه گیاهی وجود دارد که ۲۳۰۰ گونه از آنها جزء گیاهان دارویی و معطر هستند و چیزی حدود ۴۵۰ گونه از این گیاهان در عطاری‌ها به فروش می‌رسد.
ایران خاستگاه بسیاری از گونه‌های مهم گیاهی از جمله زعفران، گل محمدی، شیرین بیان، و باریجه و...است وهمچنین بخش عمده‌ای از تولیدات جهانی این گونه‌های گیاهی در ایران انجام می‌گیرد. و به کشور هایی چون انگلیس، آلمان، فرانسه و آمریکا، هندوستان، پاکستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر می شود.
گیاهان دارویی در ایران علاوه بر داروسازی در صنایع دیگری همچون رنگ سازی، آرایشی، بهداشتی، طعم دهنده‌ها، علف کش ها و حشره کش‌ها، عطر سازی و صنایع غذایی کاربرد دارند. همچنین بازار اصلی گیاهان دارویی در ایران، کارخانه‌های عصاره گیری، کارگاه‌های داروسازی، مغازه‌های عطاری و داروخانه‌ها می باشند.
حرفه عطاری
علاقه و اطمینان مردم به طب سنتی و داروهای گیاهی باعث شده تا افراد زیادی به شغل عطاری رو آورند. عطاری از جمله شغل هایی است که با سلامت مردم در ارتباط است به همین دلیل برای وارد شدن به این حرفه باید از اطلاعات و دانش خوبی در زمینه گیاهان دارویی برخوردار بود.
ما در دوره آموزش گیاهان دارویی تمام تلاش خود را کرده ایم تا محتوایی برای شما تهیه کنیم که تمام نیاز شما را برای ورود به حوزه کار گیاهان دارویی از جمله حرفه عطاری برطرف کند.
به طور کلی حرفه عطاری نیاز به تحصیلات دانشگاهی ندارد و حتی افرادی هستند که با مدارک تحصیلی زیردیپلم و با توجه به تجربه عملی در این بازار فعالیت می نمایند. برای شروع حرفه عطاری باید قبل از هر چیزی مجوزهای لازم از جمله جواز کسب از صنف عطاری و کارت بهداشت از وزارت بهداشت بگیرید.
از جمله مزایایی که این شغل دارد این است که حاشیه سود خوبی دارد و با سرمایه کم هم می توان یک عطاری راه اندازی کرد با توجه به این موارد عطاری جز آن دسته از شغل‌هایی است که بازار کار خوبی دارد و با داشتن اطلاعات و دانش کافی می توان در این شغل موفق بود.
برای بدست آوردن دانش و اطلاعات کافی در زمینه گیاهان دارویی می توان از راه های زیر این دانش را بدست آورد.
طب سنتی
طب سنتی علمی است با قدمتی هزار ساله و میراثی گرانقدر مبتنی بر شواهد، کار علمی و تحقیق دانشمندان و پزشکان زیادی از جمله ابوعلی سینا ، رازی ، خراسانی ، فارابی و … بوده که در طول زمان های مختلف به صورت مجموعه هایی کوچک و بزرگ گردآوری شده است.
طب سنتی در مجموعه‌ای از دانش ها و دستورالعمل‌هایی است که برای تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری ها به کار برده می‌شود. طب سنتی در ایران از دو شاخه اصلی تشکیل شده است :
تئوری که در مورد تغییرات بدن انسان و نشانه‌های بیماری بحث می‌کند و عملی که در مورد چگونگی حفظ و بازگرداندن سلامتی پس از بروز بیماریها بحث می کند.
برای آشنایی مقدماتی با طب سنتی و اصول و مبانی آن پیشنهاد می کنیم از قسمت سرفصل های دوره آموزش گیاهان دارویی ، ویدئو شناخت مبانی طب سنتی را مشاهده کنید.
پژوهشگران طب سنتی در ایران علت اغلب بیماریها را ناشی از برهم خوردن تعادل اخلاط و مزاج می دانند. به همین منظور درمان یا تجویز دارو هم عمدتا با هدف بازگرداندن این تعادل از طریق مزاج شناسی می باشد. مثلا اگر بیماری در اثر طبع سرد ایجاد شده باشد، درمان آن را به وسیله تجویز موادی با طبع گرم صورت می‌گیرد.
مزاج شناسی
مزاج شناسی، علمی است که کاربردهای زیادی برای تشخیص مشخصات فیزیکی و روحی هر فرد دارد. همچنین مزاج شناسی در تشخیص و درمان انواع بیماریها بسیار کارآمد و موثراست. غذایی که ما در طول شبانه روز میل می کنیم، تأثیر زیادی روی بدن ما دارد. هر فرد با شناسایی مزاج خود می‌تواند از خوردن غذاهایی که برای او مشکل‌ساز می‌شود پرهیز کند، همچنین غذاهایی که برای او مفید و به ذخیره‌سازی انرژی کمک می‌کنند را بشناسد.
بر اساس طب سنتی به طور کلی 9 مزاج وجود دارد که 4 نوع اصلی آن شامل :
می باشد. که هر کدام در افراد مختلف به صورت خصوصیات خاصی بروز می کنند.
مزاج گرم و خشک و خصوصیات آن: افراد دارای این مزاج اندامی لاغر با استخوان هایی درشت دارند. در انجام کارها سرعت بالایی دارند این افراد بسیار گرمایی هستند .
مزاج گرم و تر و خصوصیات آن: افرادی که این مزاج را دارند پوست سفید با استخوان درشت و عضلانی دارند. همچنین این افراد بسیار شجاع و دارای اعتماد به نفس بالایی می‌باشند.
مزاج سرد و تر و خصوصیات آن: افراد دارای این مزاج تقریبا چاق هستند و موهایی کم پشت دارند. بسیار صبور و آرام هستند و خیلی کم عصبانی می‌شوند.
مزاج سرد و خشک و خصوصیات آن: این افراد بسیار دقیق و حساس اند و به جزیئات بسیار توجه می کنند همچنین در برابر سرما بسیار ضعیف هستند.
مزاج شناسی یکی از مباحث مهم در حوزه طب سنتی می باشد که در این دوره آموزش گیاهان دارویی به آن توجه ویژه ای شده است.
دوره آموزش مقدماتی گیاهان دارویی
مدت زمان دوره آموزش آشنایی مقدماتی گیاهان دارویی 1 ساعت و 30 دقیقه می باشد که در 11 درس تهیه و تدوین شده است . شما در این دوره با انواع گیاهان دارویی ، شناخت مبانی و اصول طب سنتی ، داروسازی، مزاج شناسی، شناخت تقلبات، بررسی اوزان رایج و نحوه بسته بندی و استفاده از گیاهان دارویی آشنا خواهید شد. ما در کسب بوم تمام تلاش خود را کرده ایم تا دوره های آموزشی تدوین کنیم که متناسب با نیاز مهارت آموزان و شرایط بازار کار باشد.
محتوای دوره آموزش گیاهان دارویی شامل : ویدئو های کمک آموزشی ، نمونه سوال و کتاب های الکترونیکی می باشد که در کنار دوره آموزشی اصلی قرار دارند تا به یادگیری شما در این دوره سرعت بخشد .
این دوره مناسب چه کسانی می باشد:
معرفی دوره آموزشی آشنایی مقدماتی با گیاهان دارویی
شناخت مبانی داروسازی
مختصری از مزاج شناسی
بخش دوم مبانی شناخت داروسازی
شناخت عرضه نادرست گیاهان دارویی
اصول نگهداری و بسته بندی گیاهان دارویی
معرفی و آشنایی با چند گیاه دارویی
معرفی بخش های و قسمت های قابل استفاده گیاهان دارویی
در این درس تکنیک ها و روش های استفاده از متون قدیمی گیاهان دارویی توضیح داده می شود
در این قسمت به بررسی اوزان رایج در پزشکی پرداخته می شود
فیلم وبینار گیاهان دارویی و حرفه عطاری به همراه پرسش و پاسخ
زهرا شیریان
الناز رویین تن
رضا مظاهری
فائزه عبداللهی اوندری
زهره علیان نژادی
محمدرضا دماوندی
محمود رئوفی
سیدمجید علیان امیری
محمدحسین پارسا مقدم
سعید علیپور