نخل یا درخت خرما یکی از قدیمی‌ترین درخت‌های شناخته‌شده در جهان است، که بیشتر در مناطق خاورمیانه مانند؛ عراق، ایران، عربستان و شمال آفریقا کاشته می‌شود. می‌توان گفت خرما از این مناطق به سایر کشورها، مانند؛ استرالیا، آمریکا، مکزیک، هند و پاکستان، وارد شده است. از نظر تولید میوه، عمر اقتصادی درخت خرما حدود 40 سال و میوه آن به‌صورت خوشه‌ای است.
در زمینه تاریخچه فرآوری خرما، اطلاعات چندان دقیقی وجود ندارد. اما امروزه یکی از شیوه‌های مصرف خرما، استفاده از محصولات فراوری شده آن است.
فرآوری، به معنای ایجاد تغییر در یک ماده و تبدیل آن به محصولات دیگر است، که شامل تبدیل خرما به‌تنهایی یا با ترکیب مواد مختلف، به انواع محصولات است. به‌عنوان‌مثال، شیره خرما را از خود خرما به دست می‌آورند، اما محصولاتی مانند؛ ترافل، شیرینی خرمایی، رنگینک و... را از ترکیب خرما با مواد دیگر تولید می‌نمایند. فرآوری روی خرما به دو هدف عمده، شامل؛ تبدیل کردن خرما به یک محصول باارزش بیشتر و افزایش عمر ماندگاری آن انجام می‌شود. همچنین در این شیوه می‌توان با تنوع بخشیدن و افزایش عمر ماندگاری، باعث گسترش بازار مصرفی این محصول شده و طیف گسترده‌ای از مصرف‌کنندگان را جذب کرد.
نحوه تولید فراورده‌های خرما، به‌صورت سنتی و صنعتی انجام می‌شود، که این دو شیوه تولید با هم متفاوت هستند و هدف از این طرح، تولید فراورده خرما به‌صورت خانگی، است. ازجمله فرآورده‌های خرما، می‌توان به محصولاتی مانند؛ شیره، سرکه، کارامل، قند مایع، عسل، خمیر خرما(برای تهیه شیرینی و بیسکوئیت و رولت خرما)، شهد، کرم، مخمرهای خوراکی، آرد هسته خرما، سس، کمپوت، لواشک، الکل، ترشی، بستنی و حلوای خرما، را نام برد.
ایران با دارا بودن شرایط مناسب برای کشت خرما، ازنظر سطح زیر کشت، دارای مقام دوم جهان، ازنظر مقدار صادرات با 34.1 درصد، مقام اول و ازلحاظ ارزش صادرات با 12.8 درصد، دارای مقام دوم جهان می‌باشد. با توجه به اینکه مقدار خرمای تولیدی در کشور بسیار بالاست، اما واحدهای چندانی برای فرآوری این محصول وجود ندارد و کمتر برندی در زمینه تولید فرآورده‌های خرما فعالیت می‌کنند. این در حالی است که تعداد زیادی از فرآورده‌ها وجود دارند که با استفاده از این محصول پرارزش تهیه می‌شوند. در سال‌های اخیر مجوز بسته‌بندی و فرآوری خرما به‌صورت خانگی از سوی وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی صادر گردیده، تا بسیاری از موانع سر راه فرآوری این محصول برداشته شود. راه‌اندازی این شغل به‌ویژه در مناطقی از کشور که تولید خرمای زیادی دارند، با توجه به اینکه نیاز به خرید تجهیزات زیادی نیست و با بسیاری از وسایل موجود در منزل می‌توان کار فرآوری را انجام داد، می‌توان موجب سودآوری مناسبی گردد. با داشتن سرمایه ثابتی در حدود 27 میلیون تومان و سرمایه در گردش ماهانه 17.5 میلیون، می‌توان این شغل را به‌صورت خانگی راه‌اندازی نمود و از فروش محصولات تقریباً 2.2 میلیون تومان، به‌صورت ماهانه سود به دست آورد. دوره بازگشت سرمایه در این شغل نیز کوتاه‌مدت و در حدود 16 ماه، است. فرآورده‌هایی که از خرما تهیه می‌شوند، به دلیل اینکه در ساختار خود دارای ترکیبات افزودنی غیرطبیعی نیستند و ارزش غذایی بالایی داشته، به همین علت موردتوجه مصرف‌کنندگان قرار دارند. فرآوری خرما و تولید محصولاتی مانند شیره خرما، ماندگاری این محصول را افزایش می‌دهد. از طرفی تولید فرآورده‌های خرما، منطبق بر استانداردهای جهانی، زمینه را برای صادرات هرچه بیشتر این نوع محصولات را افزایش می‌دهد.
در فرآیند فرآوری، بعد از رعایت موارد بهداشتی، و هسته‌گیری، خرماها خمیر می‌شوند و برای تولید محصولاتی مانند؛ رولت، رنگینک، ترافل، حلوا و شیره خرما با استفاده از فرمولاسیون ویژه هر یک، به کار می‌روند. خرمای بدون هسته را برای تولید مربا و مغز گذاری درون آن، نیز استفاده می‌کنند.
ظرفیت تولید در این طرح فرآوری روزانه 25 کیلوگرم خرما و تولید انواع محصولاتی مانند؛ ترافل، رنگینک، شیره، مربا، ترشی و لواشک از خرما در نظر گرفته شده است. ظرفیت تولید با توجه به وجود بازار فروش مناسب، قابل‌افزایش است و می‌توان در منزل تا حدود 100 کیلوگرم خرما را نیز فرآوری نمود.
ملزومات و تجهیزات موردنیاز برای راه‌اندازی کسب وکارفرآوری خرما، تجهیزات ساده‌ای هستند که در اکثر منازل موجود می‌باشند، تنها دستگاه هسته‌گیر و خمیر کن خرماست، که بایستی تهیه شود. ترش شدن، حشره و شکرک زدن خرما، از موارد آسیب‌زا در این کسب وکاراست.
